Historia

Z dziejów Lipnicy Murowanej – ustrój i władze – Historia znana i nieznana (3)

Z dziejów Lipnicy Murowanej – ustrój i władze – Historia znana i nieznana (3)

Starostwo niegrodowe Z końcem wieku XV-tego Lipnica Murowana wraz z kilkoma sąsiednimi wsiami, a to: Królówką, Cichawką, Leszczyną, Rajbrotem, Lipnicą Dolną , Lipnicą Górną i Borówną jako królewszczyzna, stała się siedzibą starostwa niegrodowego. Odtąd dobrami tymi zarządzali starostowie dzierżawiący królewszczyznę z nadań kolejnych władców. Pierwszymi starostami byli przedstawiciele możnego ówcześnie rodu Kmitów, Piotr Kmita, a po nim Stanisław, właściciele sąsiednich dóbr wiśnickich i okazałego obronnego zamku strzegącego od lat szlaku na Węgry. Kmita zostając starostą wykupił równocześnie w roku 1491 za 900 grzywien z rąk lipnickiego wójta Łukasza Waldorfa (syna) dziedziczne dotąd wójtostwo przejmując wszelkie zyski jakie ono niosło. Potwierdził…
Read More
Historia ze starej mapy i kronikarskich zapisów

Historia ze starej mapy i kronikarskich zapisów

Z Bochni do Lipnicy szlakiem węgierskim     Szlak węgierski po dotarciu do Bochni (od strony Krakowa), skręcał pierwotnie na południe opuszczając miasto ulicą Sandecką, by przez Wójtostwo (ziemie nadane niegdyś wójtowi) zmierzać na Kurów. Z czasem samo miasto omijano, przyczyną tego było istnienie w Bochni komory celnej gdzie trzeba było wnosić stosowne opłaty przynależne magistratowi i Koronie. Dodatkowo przyczynił się do tego zły stan drogi na Wójtostwie, na co skarżyli się w połowie XVI w. mieszczanie bocheńscy delegatom Sejmu: „… i ukazali krzywdy swoje, które mają przez niepoprawę wąwozu jest na dziesięcioro stajań, który wąwóz jest do połowice tych…
Read More
Historia znana i nieznana (2) – Pierwsze 300 lat Lipnicy Murowanej

Historia znana i nieznana (2) – Pierwsze 300 lat Lipnicy Murowanej

Za Piastów Miasto Lipnica od początków swego powstania było królewszczyzną i stanowiło uposażenie królewskiej córki Elżbiety Łokietkówny, późniejszej królowej Węgier. Wraz z otrzymaniem praw miejskich i korzystnym zarazem położeniu przy jednym z najważniejszych politycznie i handlowo trakcie drogowym w obrębie Królestwa Polskiego, a szczególnie Małopolski, szybko rosło znaczenie Lipnicy. W dzieło rozwoju miasta wpisał się znacząco kolejny król, Kazimierz Wielki. W 1356 r., w zreformowanym przez niego Sądzie Najwyższym Prawa Niemieckiego zasiadał wójt z Lipnicy, był on jednym z siedmiu najznaczniejszych podówczas wójtów miast Małopolski powołanych na ławników tego sądu na zamku krakowskim. Podobny zapis o udziale lipnickiego wójta i…
Read More
Historia – znana i nieznana. Zanim powstała Lipnica

Historia – znana i nieznana. Zanim powstała Lipnica

By zacząć historię procesu osadniczego w rejonie dzisiejszej Lipnicy Murowanej, cofnąć się trzeba w dość odległe czasy. Stwierdzono bowiem, iż ślady obecności człowieka sięgają tu neolitu, czyli epoki istniejącej parę tysięcy lat przed naszą erą. Zaświadczają o tym znaleziska fragmentów naczyń i wyrobów krzemiennych wykopanych na stanowiskach osadniczych w rejonie Lipnic. Należy podkreślić, że ślady osad z tego okresu dość licznie występują na całym obszarze Pogórza Wiśnickiego, świadczy to o powszechnym i trwałym od dawna jego zasiedleniu. Nie ma jednak dalszych bezpośrednich dowodów, by mogła istnieć ciągłość osadnictwa na tych terenach, aż po łokietkowe czasy. Są legendy, ale te choć…
Read More
Rabacja galicyjska – lipnickie echa wydarzeń

Rabacja galicyjska – lipnickie echa wydarzeń

W dniach 18 – 23 lutego 1846 r. w Galicji na terenie obwodów tarnowskiego, bocheńskiego i obszarów do nich przyległych od południa i wschodu, doszło do tragicznych wydarzeń. Były one jednymi z wielu, jakie od czasów rozbiorów Polski stały się udziałem naszej historii. Te zapisały się pod nazwą - rabacja chłopska.  Luty 1846 roku, to czas nieudanego powstania krakowskiego przeciw zaborcy, w istotny sposób wiążącego się z krwawym wystąpieniem chłopstwa przeciw szlachcie (czytaj: powstaniu). W historii znane jest jako rabacja chłopska lub rzeź galicyjska, to zbrojne wystąpienie chłopów zwano też „krwawymi zapustami”. Wydarzenia owe, chociaż nie tak tragiczne jak gdzie…
Read More
Historia ze starej mapy

Historia ze starej mapy

Historia zapisana w mapie Był rok 1779, gdy na terenach Małopolski wcielonej do Austrii po I rozbiorze Polski w tzw. Galicji, rozpoczął się proces mapowania (sporządzania map) realizowany już wcześniej dla całej monarchii Habsburgów. Prace kartograficzne prowadził zespół wojskowych na potrzeby wojenne armii austriackiej. W wyniku prac trwających do roku 1783, powstała mapa Królestwa Galicji i Lodomerii (w 378 sekcjach - arkuszach) nazwana od nazwiska dowódcy kierującego pracami ppłk. Friedricha von Miega, mapą Miega. W załączonym opisie do mapy podano też kilka podstawowych informacji, te w zasadzie o militarnym spojrzeniu. * W 2012 r. staraniem Polskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu…
Read More
Historia Lipnicy Murowanej

Historia Lipnicy Murowanej

 Lipnica Murowana leży w widłach rzeki Uszwicy i jej dopływu Potoku Górzańskiego, w malowniczej kotlinie otoczonej od południa wzgórzami Beskidu Wyspowego, a z pozostałych stron Pogórzem Wiśnickim, który stanowi subregion pogórza Zachodniobeskidzkiego. Przez Lipnicę przepływają także inne liczne potoki, wpadające do Uszwicy, które poprzez swoją działalność tworzą urozmaiconą rzeźbę (Kondracki 1978 r.). Leżąc na obszarze o dogodnych warunkach przyrodniczych była osadą od stuleci, gdyż zawsze osadnicy wykorzystywali naturalne warunki. O tym, że tereny żyznych dolin rzecznych Wisły, Raby, Uszwicy i Dunajca były gęsto zasiedlane dowodzą pośrednio liczne wyprawy na Małopolskę, jak np. w IX w. Świętopełka Wielkomorawskiego, w X w.…
Read More