Król Polski w latach 1306 – 1333, koronowany 20.I.1320 r. W okresie pewnej stabilizacji politycznej w obrębie jednoczonych przez niego księstw polskich, prowadził znaczną akcję osadniczą w obszarze ziem pozostających w zarządzie króla (własność skarbu państwa), tzw. królewszczyzn. Wydał akty lokacji dla Królówki w 1319 r., wówczas zwanej Królowa Wola (Villa Regis) oraz dla Rajbrotu (Rabroth) datowany na 6 stycznia 1318 r. (ponowna lokacja wsi). Kolejny akt osadniczy wydany przez Łokietka, a dotyczący ziem stanowiących późniejsze starostwo lipnickie pochodzi z 1326 r. i dotyczy lokacji miasta Lipnicy (Lipnik). Wystawiony został na zamku królewskim w Krakowie dnia 12 marca wspomnianego już roku. Tym znamiennym aktem wprowadził Lipnicę na drogę gospodarczego rozwoju i historycznej świetności, pozostawił swoje prawo i królewskiego ducha, który odtąd czuwa nad miastem. Trudno się więc dziwić, iż lipniczanie po wiekach chcąc nawiązać do chwalebnych czasów i podziękować zarazem królowi za tę moc sprawczą, wznieśli mu pomnik, oddając symbolicznie tym samym kawałek swojej, niegdyś – jego ziemi.
Królewskie czasy, Łokietka wiano
I lipa z mieczem w Lipnicy herbie.
Część historyków przypisuje Władysławowi Łokietkowi funkcje opiekuna mieszczan i chłopów, zapewne było to czytelne w obszarze królewszczyzn, a więc także i Lipnicy.
Oprócz samego aktu lokacji zachowanego w XVI-to wiecznym odpisie dokonanym z XV-to wiecznej kopii, brak jest z tego okresu innych przekazów pisanych. Łokietkowe czasy zachowały się za to w legendzie. Powiada ona, iż zagubionego na polowaniu króla odnaleziono w lasach położonych wokół dzisiejszej Lipnicy.
Łokietek z wdzięczności nadał pobliskiej osadzie prawa miejskie, a lipę pod którą spoczywał naciął mieczem, tworząc tym znakiem herb nowego miasta.
Łokietek trafił w te knieje
Goniąc zwierzynę za tropem,
Zaś lipa na herbie widnieje –
Bo przebił na wylot ją mieczem.
Król spisał prawa i przywileje,
I królewszczyzna była nadana,
Nowej Lipnicy otworzył dzieje
By wkrótce była też – Murowana !
Minęło wiele wieków od tego czasu, gdy Łokietek po raz pierwszy gościł w Lipnicy i wypowiedział zapisane w legendzie słowa: Chcę by Lipnica miastem się stała. Po raz drugi odezwał się gdy przybył już do Lipnicy w postaci pomnika. Pewnej nocy obudzony wiązką światła reflektora, powiedział zdziwiony widząc nowe oblicze miasta:
Jam nie z tej epoki, i rzekł do siebie – śpij dalej stary człowieku.
Opracowanie: Czesław Anioł
