W lipnickim Sanktuarium (2) – Szlak św. Szymona z Lipnicy

By poznać i przeżyć duchową wartość lipnickiego sanktuarium trzeba wyruszyć na „szlak świętych”, świętych z Lipnicy. Rok kanonizacji św. Szymona był stosowną okazją by w przestrzeni Lipnicy taki szlak zaistniał. Zwie się szlakiem św. Szymona, ale śladami Szymona podążały też wyniesione na ołtarze siostry Ledóchowskie. Stał się on zatem szlakiem lipnickich świętych.

 

Przystanki na szlaku św. Szymona

  1. Sanktuarium św. Szymona z Lipnicy, 2. Szkoła parafialna, 3. Kościół św. Andrzeja Apostoła, 4. Święte zgromadzenie, 5. Rynek, 6. Dwór Ledóchowskich, 7. Kościół św. Leonarda, 8. Kolumna z krzyżem na Lipczonce

Miejsce domu rodzinnego Szymona pozostawało wciąż w pamięci mieszczan lipnickich, więc tu właśnie, w 1636 r. wojewoda krakowski, a hrabia na Wiśniczu Stanisław Lubomirski, wystawił własnym sumptem kościół poświęcony świątobliwemu bernardynowi z Lipnicy. Po 12-tu latach od rozpoczęcia budowy, a blisko pół wieku przed beatyfikacją, stanęła tu niewielka, barokowa świątynia, dziś sanktuarium.

 

Przystanek nr 1sanktuarium św. Szymona z Lipnicy

W kamiennej arkadzie wprowadzającej w obręb kamiennego ogrodzenia kościoła, wśród trzech dzwonów jest i dzwon Szymona, niekiedy da się go słyszeć jak bije wespół z innymi święty, święte, święci … W obejściu kościoła zwraca uwagę źródło, pojawiło się jeszcze w XVI w., Po śmierci Szymona, zostało ocembrowane i przystosowane do użytkowania, by jego woda pomocną była w chorobach. Pierwsze spotkanie ze św. Szymonem dokonuje się jeszcze przed wejściem do samego sanktuarium, gdyż na jego frontonie widnieje okazała płaskorzeźba św. Szymona. Z dziedzińca wejdźmy w mroczny nastrój kościelnej nawy i zwróćmy uwagę na architektoniczne i artystyczne treści zawarte w tejże świątyni. Wnętrze kościoła mieści oprócz wizerunków w ścianie frontowej, cztery malarskie prezentacje św. Szymona. W bocznym zaś ołtarzu poświęconym Sercu Maryi przebywa w złoconym relikwiarzu fragment doczesnych szczątków św. Szymona ofiarowanych Lipnicy przez krakowskich bernardynów w 1923 r. Drugi z relikwiarzy znajduje się w tylnej ścianie ołtarza głównego. Wnętrze kościoła przypomina nam również o św. Urszuli i bł. Marii Teresie, których wizerunki widnieją w bocznych ołtarzach transeptu.

 

Przystanek nr 2 – szkoła parafialna

Przystanek znajduje się kilkadziesiąt metrów poniżej sanktuarium św. Szymona, w drodze do fary p.w. św. Andrzeja, obecnie mieści się tu Izba Regionalna. W życiorysach św. Szymona wspomina się jego lata edukacji w szkółce parafialnej, o istnieniu takiej szkoły w Lipnicy wspominają też źródła historyczne. Uczniami tej szkoły byli i inni znani XV-to i XVI – to wieczni uczeni, profesorowie Akademii Krakowskiej. Wiele lat później do lipnickiej szkoły uczęszczał też poeta Kazimierz Brodziński.

Przystanek nr 3 – kościoła p.w. św. Andrzeja

W kościele tym przyjął chrzest i kierował do niego pierwsze swe kroki późniejszy święty. W jego wnętrzu, w prezbiterium, nastawach ołtarzowych i sztandarach, widoczne są wizerunki św. Szymona, św. Urszuli, bł. Marii Teresy. W tymże kościele, w jego kaplicy pod chórem znajduje się ponadto figurka Matki Bożej – Madonny Lipnickiej stanowiącej nieodłączną część lipnickiego sanktuarium.

 

Przystanek nr 4 – święte zgromadzenie

Nieopodal wejścia do kościoła czekają na zdążających do świątyni wizerunki (ceramiczne figury) lipnickich świętych, tzw. święte zgromadzenie. W 2001 r. stanął św. Szymon, w 2002 r. „Matka Afrykanów” czyli bł. Maria Teresa Ledóchowska oraz w 2003 r., w roku swojej kanonizacji św. Urszula. Niegdyś jako parafianie sami zdążali się tu modlić. Po przeciwnej stronie stoi dom parafialny, w jego przyziemiu mieści się parafialny Klub Szymona, warto się w nim choć na chwilę zatrzymać, znajdują się tu bowiem liczne dewocjonalia i wydawnictwa o świętych z Lipnicy, mogące przybliżyć nam ich sylwetki i ułatwić do nich modlitwę.

Rynek, przystanek nr 5 – statua św. Szymona z Lipnicy

W 1913 r. w oczekiwaniu na relikwie swego świętego ziomka, wznieśli lipniczanie na Rynku, tam gdzie bije serce Lipnicy kamienny pomnik. Stał się on odtąd duchowym symbolem Lipnicy. Święty przez swój wizerunek jest wciąż obecny w naszej rzeczywistości i w jej życiu duchowym. W kaznodziejskiej pozie spogląda na swoich rodaków i pielgrzymów, zwraca się do nich z pytaniem, jakie ich modlitwy i prośby ma kierować do nieba. Na postumencie kolumny widnieje płaskorzeźba odlana w brązie, tu z kolei św. Szymon niesie pomoc chorej kobiecie, to również często prezentowana scena z życia Świętego.

 

Przystanek nr 6 – dwór Ledóchowskich

Ta biała bryła szlacheckiego dworu, to gniazdo rodowe Ledóchowskich po ich powrocie z obczyzny. Tu część swego życia spędziła św.Urszula i bł. Maria Teresa ubogacając się w wierze i służbie Bogu. Współcześnie dwór jest własnością Kurii Diecezjalnej w Tarnowie i mieści na parterze wystawę poświęconą lipnickiej gałęzi rodu Lodóchowskich. Liczne fotografie i pamiątki ukazują drogi, które prowadziły Julię Ledóchowską (św. Urszulę) i Marię Teresę ku świętości.

Przystanek nr 7 – kościół p.w. św. Leonarda

Pośród drzew, otoczony mogiłami „starego” cmentarza wznosi się modrzewiowy kościółek wybudowany na przełomie XV i XVI w. Jest to najcenniejszy lipnicki zabytek objęty patronatem UNESCO. W krypcie usytuowanej pod posadzką kościoła znajdują się groby rodziców a w nim krypta grobowa rodziców świętych sióstr, Józefiny i Antoniego Ledóchowskich. To religijna postawa rodziców w dużej mierze wpłynęła na świętość ich córek. W prezbiterium kościoła, po prawej stronie ołtarza widnieje malowidło – klęcząca postać św. Szymona, który w błagalnym geście oręduje za rodakami. Wizerunek ten pochodzi z roku 1711, a więc wykonany został niedługo po beatyfikacji Szymona.

Przystanek nr 8 – figura krzyża na Lipczonce

Do ostatniego przystanku na „szlaku św. Szymona” trzeba wybrać się poza Lipnicę, na starodawny szlak węgierski. Drogę tę przemierzał i św. Szymon wędrując z rodzinnego domu do stołecznego Krakowa. Na wzgórzu Lipczonka wznoszącym się bezpośrednio nad Lipnicą stoi kamienna kolumna zwieńczona krzyżem. Historia jej powstania i wiek nie jest do końca poznana, lecz w miejscowej tradycji przechowana jest pamięć, iż wzgórze to było miejsce odpoczynku Szymona w trakcie jego wędrówek z domu rodzinnego do stołecznego Krakowa.

 

… Na górze Lipczonce znak krzyża uczynił,
Żegnając Lipnicę – czas swojej młodości –
Powołania czas przyszedł i droga świętości. …

Tekst i zdjęcia: Czesław Anioł

By Lipnica Murowana

Lipnica Murowana to ziemia świętych, zabytków i palm