Legendę już znamy, teraz o samych kolumnach i to o każdej z osobna, zobaczmy ich współczesne wizerunki, poznajmy wiedzę o nich do której udało mi się dotrzeć. Ile tu prawd, a ile legendy ?
Kolumna w Bochni
Pierwsza z tych kolumn znajduje się w Bochni na Cmentarzu Komunalnym (od strony ulicy Karosek) i nosi datę 1762 r. Pierwotnie (do roku 2004) stała nieco dalej, bezpośrednio przy ulicy, w miejscu nieistniejącego już kościółka św. Sebastiana, w pobliżu którego jak to zwykle bywało, mieścił się cmentarz. Wraz z przenosinami w nowe miejsce, kolumna została starannie odnowiona i przywrócono czytelność znajdujących się w płycinach bazy, stosownych do fundacji napisów. Na ściance frontalnej znajduje się tekst następującej treści:
„Kiedy powietrze w Bochni grasowało na tym mieyscu grzebano ciał ludzkich niemało. Westchniy proszę za dusze, a zmów Pozdrowienie Maryi, by gasiła czyszczowe płomienie ”.
W kolejnej płycinie fundatorzy kolumny kazali wyryć:
„Kto przechodzisz miey baczność, że ratuy wołają dusze w czyszczowych ogniach, które wypłacają długi co zaciągnęły kiedy w ciele żyły. Proszą: westchniy do Boga, aby w niebie były”.
Trzecia ze ścianek nosi zaś napis:
„Nie zapomniy przytym duszy fundatora, wybieray dziś umrzyć bo on umarł wczora, więc módl się dziś za niego, jutro on za ciebie masz ty czas, a on po tym kiedy będzie w niebie”.
Na ostatniej z kolei płaszczyźnie bazy wyryto datę posadowienia kolumny oraz monogramy fundatorów: AD 1762 D. 26 Junii KZ. LB. PZ.
Piaskowcowa kolumna zwieńczona jest kapitelem, na nim umieszczono metalowy krzyż z Chrystusem. Jeden z napisów, który został powyżej przytoczony, wskazuje jednoznacznie na ustawienie statui z krzyżem w miejscu pochowania ofiar zarazy cholery w Bochni. Mamy zatem rozwiązaną pierwszą zagadkę, na Karosku koło kościoła św. Sebastiana (cmentarze lokowano wówczas koło kościołów) urządzono grzebalisko ofiar morowego powietrza. Przeniesienie kolumny na współczesny cmentarz, jest odniesieniem się do dawniejszej lokalizacji (stała na cmentarzu). Na samym Karosku nie ma już bowiem ani śladu po cmentarzu i kościele.
c.d.n.
Tekst i zdjęcia Czesław Anioł
