wpislip

Władysław I zwany Łokietkiem – biografie lipnickie (3)

Władysław I zwany Łokietkiem – biografie lipnickie (3)

  Król Polski w latach 1306 – 1333, koronowany 20.I.1320 r.  W okresie pewnej stabilizacji politycznej w obrębie jednoczonych przez niego księstw polskich, prowadził znaczną akcję osadniczą w obszarze ziem pozostających w zarządzie króla (własność skarbu państwa), tzw. królewszczyzn. Wydał akty lokacji dla Królówki w 1319 r., wówczas zwanej Królowa Wola (Villa Regis) oraz dla Rajbrotu (Rabroth) datowany na 6 stycznia 1318 r. (ponowna lokacja wsi). Kolejny akt osadniczy wydany przez Łokietka, a dotyczący ziem stanowiących późniejsze starostwo lipnickie pochodzi z 1326 r. i dotyczy lokacji miasta Lipnicy (Lipnik). Wystawiony został na zamku królewskim w Krakowie dnia 12 marca wspomnianego…
Read More
KARTKA  Z  LIPNICKIEGO KALENDARZA – marzec

KARTKA Z LIPNICKIEGO KALENDARZA – marzec

Mijają dni, tygodnie, miesiące, czas pisze kolejne daty. Nie wszystkie zapisują się w naszej pamięci, lecz trwać będą na kartkach tego kalendarza. 5 marca 1892 r. urodził się Franciszek Bardel, był księdzem, święcenia kapłańskie otrzymał w 1916 r. Pełnił funkcję kapelana wojskowego, pracował wśród lipniczan w USA i Kanadzie. Od 1960 r. do swej śmierci 12 września 1971 r., był kapelanem SS Urszulanek w Lipnicy Murowanej. 6 marca 1792 r. urodził się Kazimierz Janota Bzowski, pierwszy po kasacji królewszczyzn właściciel lipnickiego folwarku (dawnych dóbr wójtowskich). 8 marca 1791 r. urodził się w Królówce Kazimierz Brodziński, wielki polski poeta i patriota.…
Read More
Z historii i legendy – Kolumny lotników (2)

Z historii i legendy – Kolumny lotników (2)

Legendę już znamy, teraz o samych kolumnach i to o każdej z osobna, zobaczmy ich współczesne wizerunki, poznajmy wiedzę o nich do której udało mi się dotrzeć. Ile tu prawd, a ile legendy ? Kolumna w Bochni Pierwsza z tych kolumn znajduje się w Bochni na Cmentarzu Komunalnym (od strony ulicy Karosek) i nosi datę 1762 r. Pierwotnie (do roku 2004) stała nieco dalej, bezpośrednio przy ulicy, w miejscu nieistniejącego już kościółka św. Sebastiana, w pobliżu którego jak to zwykle bywało, mieścił się cmentarz. Wraz z przenosinami w nowe miejsce, kolumna została starannie odnowiona i przywrócono czytelność znajdujących się w…
Read More
Historia – znana i nieznana. Zanim powstała Lipnica

Historia – znana i nieznana. Zanim powstała Lipnica

By zacząć historię procesu osadniczego w rejonie dzisiejszej Lipnicy Murowanej, cofnąć się trzeba w dość odległe czasy. Stwierdzono bowiem, iż ślady obecności człowieka sięgają tu neolitu, czyli epoki istniejącej parę tysięcy lat przed naszą erą. Zaświadczają o tym znaleziska fragmentów naczyń i wyrobów krzemiennych wykopanych na stanowiskach osadniczych w rejonie Lipnic. Należy podkreślić, że ślady osad z tego okresu dość licznie występują na całym obszarze Pogórza Wiśnickiego, świadczy to o powszechnym i trwałym od dawna jego zasiedleniu. Nie ma jednak dalszych bezpośrednich dowodów, by mogła istnieć ciągłość osadnictwa na tych terenach, aż po łokietkowe czasy. Są legendy, ale te choć…
Read More
W kręgu tradycji – gminny rok obrzędowy

W kręgu tradycji – gminny rok obrzędowy

Tradycja jako przejaw zachowań kulturowych przenika bezustannie w życie publiczne i prywatne, stając się w końcu obrazem tożsamości i odrębności obyczajowej lokalnych społeczności. Tradycja Obrzęd, tradycja - znamię czasów minionych, Tych czasów trwanie - co się odtwarza, Stając się życiem w stronach rodzonych, Świętych, świąt, roku pór i kalendarza. Lokalny obyczaj, swojszczyzna, miejscowy patriotyzm – pojęcia tworzące sens naszych małych ojczyzn. Te wartości dają najbardziej wyrazisty obraz przywiązania do swych ojcowizn, stając się zarazem jednym z najbardziej skutecznych środków patriotycznego wychowania, uczą przywiązania do rodzimego krajobrazu kulturowego i dziedzictwa przodków. Coraz częściej te zachowania - duchowe i materialne wartości zwące…
Read More
Rabacja galicyjska – lipnickie echa wydarzeń

Rabacja galicyjska – lipnickie echa wydarzeń

W dniach 18 – 23 lutego 1846 r. w Galicji na terenie obwodów tarnowskiego, bocheńskiego i obszarów do nich przyległych od południa i wschodu, doszło do tragicznych wydarzeń. Były one jednymi z wielu, jakie od czasów rozbiorów Polski stały się udziałem naszej historii. Te zapisały się pod nazwą - rabacja chłopska.  Luty 1846 roku, to czas nieudanego powstania krakowskiego przeciw zaborcy, w istotny sposób wiążącego się z krwawym wystąpieniem chłopstwa przeciw szlachcie (czytaj: powstaniu). W historii znane jest jako rabacja chłopska lub rzeź galicyjska, to zbrojne wystąpienie chłopów zwano też „krwawymi zapustami”. Wydarzenia owe, chociaż nie tak tragiczne jak gdzie…
Read More
Biografie lipnickie (2)

Biografie lipnickie (2)

Konrad Konrad był pierwszym znanym z imienia mieszkańcem Lipnicy, jest postacią historyczną, widnieje w akcie lokacji miasta. Konrad był jednym z kolonistów przybyłych na terytorium Małopolski z krajów Rzeszy Niemieckiej. Ziemie te od II-giej połowy XIII w. były pustoszone przez najazdy tatarskie i potrzebowały nowych osadników. Wykorzystano w celach osadniczych wzory niemieckie, była to tzw. kolonizacja sołtysia. W pustą krainę ciągną tabory, Z Szwabii, z Saksonii, pakowne lory, Doszli do miejsca gdzie lipa stała – Stąd się osada Lipnicą zwała. Podówczas Konrad był sołtysem wsi zwanej od jego imienia Villa Conradi (wieś Konrada). 12 marca 1326 roku (ponoć było to…
Read More
Kartka z lipnickiego kalendarza – luty

Kartka z lipnickiego kalendarza – luty

Mijają dni, tygodnie, miesiące, czas pisze kolejne daty. Nie wszystkie zapisują się w naszej pamięci, lecz trwać będą na kartkach tego kalendarza. 8/9 luty 1863 r. wymarsz kilkunastoosobowej grupy ochotników z Lipnicy i okolic, za kordon (Ojców) do powstania styczniowego. 10 lutego 1936 r. został oficjalnie zarejestrowany Związek Lipniczan z siedzibą w Lipnicy Murowanej. 21 lutego 1885 r. zmarł hr. Antoni Ledóchowski, właściciel dworu i folwarku w Lipnicy Dolnej. W Lipnicy mieszkał zaledwie 2 lata, Spoczywa w krypcie kościoła św. Leonarda. 22 lutego 1846 w okresie tzw. rabacji chłopskiej, uzbrojone bandy chłopskie napadły na dwór Bzowskiego w Lipnicy Dolnej. 24…
Read More
Z historii i legendy – kolumny lotników (1)

Z historii i legendy – kolumny lotników (1)

Na krajoznawczym szlaku nie można pominąć wydarzeń, o których mówi się, iż to legenda. Prawdy historyczne i wydarzenia legendarne na pewnym etapie poznawania dziejów poszły różnymi drogami, mimo iż wspólny jest ich początek. Tam bowiem tkwił jakiś fakt lub ważne wydarzenie zatrzymane w kadrze pamięci, które inspirowało potomnych do jego odtwarzania w formie dalszego ustnego przekazu. Po drodze ów przekaz obrastał stosowną do czasów mityczną otoczką, serwowaną w miarę potrzeb i okoliczności. Dzięki legendom poznać możemy jednak jakąś cząstkę naszej przeszłości, nie traktujmy zatem do końca pobłażliwie zawartej w nich warstwy historycznej. Taki przekaz winien rozbudzić w nas chęć poznania…
Read More
Historia ze starej mapy

Historia ze starej mapy

Historia zapisana w mapie Był rok 1779, gdy na terenach Małopolski wcielonej do Austrii po I rozbiorze Polski w tzw. Galicji, rozpoczął się proces mapowania (sporządzania map) realizowany już wcześniej dla całej monarchii Habsburgów. Prace kartograficzne prowadził zespół wojskowych na potrzeby wojenne armii austriackiej. W wyniku prac trwających do roku 1783, powstała mapa Królestwa Galicji i Lodomerii (w 378 sekcjach - arkuszach) nazwana od nazwiska dowódcy kierującego pracami ppłk. Friedricha von Miega, mapą Miega. W załączonym opisie do mapy podano też kilka podstawowych informacji, te w zasadzie o militarnym spojrzeniu. * W 2012 r. staraniem Polskiej Akademii Nauk i Uniwersytetu…
Read More
Ku mojej Lipnicy

Ku mojej Lipnicy

Jest takie miejsce na ziemi, w którym chciałoby się żyć, Spełniać wszystkie marzenia i sobą zawsze chcieć być. Rozległy obszar Małopolski mieści wiele osobliwych miejsc, bez wątpienia jednym z nich jest Lipnica Murowana. Chciałbym przeto zaproponować odwiedzenie tego niezwykłego miasteczka, a i lipniczanom jeszcze raz zwrócić uwagę na swoją rodzinną dziedzinę. Tu w Lipnicach tchnienie czasu biegło nieco inaczej, pozostawiając ślady jego średniowiecznego wizerunku i aury, odrębnej duchowości i mentalności. Miejsc tak osobliwych pozostało już niewiele i pora się śpieszyć, by uchwycić i zachować w pamięci ten swoisty koloryt niegdysiejszych wieków. W podgórskiej przestrzeni stoją zgarbione zastępy wzgórz, Pysznią się…
Read More