Miesiąc: wrzesień 2016

Ku „mojej Lipnicy” (2)

Ku „mojej Lipnicy” (2)

Opisanie Lipnicy Murowanej mej rodzinnej miejscowości na stronach portalu Lipniczanin.pl, zajęło mi trochę czasu, zaczęło się bowiem 18 września 2014 r. Prezentowałem ją w różnorodnych czasowych i przestrzennych wymiarach. Pora zatem podsumować 114 spisanych odsłon  tego urokliwego miasteczka, sławnego historią i osobliwą aurą swej duchowości. Nawiązując do pierwszego tekstu, ostatni mój wpis tytułuję podobnie - Ku „mojej Lipnicy”   W geograficznej przestrzeni Lipnicę Murowaną odnaleźć można w południowo-wschodniej części Pogórza Wiśnickiego, są to równocześnie południowo-wschodnie fragmenty Wiśnicko - Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Jest to strefa przejściowa z krajobrazu pogórskich garbów i falistych wzniesień rozciągających się na północy, do wyraźnie ukształtowanych pasm…
Read More
Dwór w Lipnicy Dolnej

Dwór w Lipnicy Dolnej

Znajdujący się w Lipnicy Dolnej dwór wystawił pierwszy właściciel dawniejszej królewszczyzny, wykupując ją od skarbu austriackiego (po I-szym rozbiorze Polski w 1772 r. wszystkie dobra królewskie przeszły na własność zaborcy). Poprzednikiem tego obiektu był stary drewniany dwór dawniejszych rządców, ostatnim jego gospodarzem był Jacek Brodziński (ojciec poety Kazimierza Brodzińskiego), który dzierżawił go wraz z folwarkiem od starosty F.J. Moszyńskiego. Dworu Brodzińskich już nie ma, był to obiekt drewniany, parterowy i stał bardziej na wschód od obecnego, bliżej rzeczki (Piekarski Potok). Kazimierz Brodziński tak później go opisał: „ ... Dwór, w którym ojciec mój mieszkał leżał w dolinie otoczonej rzeką niewielką,…
Read More
Wyimki z historii – w dymnej chacie.

Wyimki z historii – w dymnej chacie.

Kultura, jej dzieje, rozwój i prawa nią rządzące, stanowią przedmiot zainteresowań wielu dyscyplin nauki, w tym nauk etnologicznych. Różne jej przejawy i aspekty badają etnografowie, etnolodzy,  antropolodzy kultury — niegdyś określani mianem ludoznawców. Nie byłoby dziś możliwości odnieść się do naszej przeszłości kulturowej, gdyby nie właśnie ich prace badawcze. Chętnie dziś sięgamy po opisy starych zwyczajów, interesuje nas sposób i dawne warunki życia, ciekawi nas w końcu obyczajowa przeszłość naszych przodków. Zwróćmy się zatem do starych notatek i dowiedzmy się jak to drzewiej w Lipnicach i Rajbrocie bywało, to także część naszej historii. Oświetlenie w dawnych czasach na terenie Lipnic…
Read More
Elżbieta królowa polska i węgierska miastu Lipnicy nadaje prawo magdeburskie.

Elżbieta królowa polska i węgierska miastu Lipnicy nadaje prawo magdeburskie.

Oryginał tego aktu jest nieznany, jednakże w Metryce Koronnej znajduje się odpis nadania uwierzytelniony przez króla Zygmunta Starego  7 stycznia 1528 r. w Piotrkowie. Tak jak i dokument poprzedni (akt lokacji) znajduje się on w wydanym przez J. Kurasia zbiorze dokumentów. Zbiór dokumentów małopolskich z lat 1257 – 1420. Oryginały nie zachowały się, bo można sądzić, iż dzierżawcy lipnickiego starostwa niegrodowego, a realnie rzecz biorąc „właściciele”, z uwagi na zadłużenie polskich władców w stosunku do Kmitów (zastaw na Lipnicy) przejęli akty nadań królewskich (Łokietka z 12 III 1326 r. oraz Elżbiety z 9 IX 1379 r.). W lustracji przedstawicieli sejmu…
Read More
Turystyczna przestrzeń południowych rubieży Pogórza na styku z Beskidem Wyspowym

Turystyczna przestrzeń południowych rubieży Pogórza na styku z Beskidem Wyspowym

Lipnica Dolna – Lipnica Murowana – Rajbrot – Iwkowa - Wojakowa, to już uznane z turystycznego punktu widzenia miejscowości. W obszarze tym graniczą ze sobą Pogórze Wiśnickie i Pogórze Rożnowskie przy równoczesnym sąsiedztwie Beskidu Wyspowego. Jest to kraina mieszanych lasów, wysokich wzgórz i bystrych potoków cieknących na wszystkie strony. Przybysza urzeka tu wszechobecna cisza, zapach łąk i pól, swoiste siedlisko wartości dla zmysłów. Daleko stąd do wielkich i gwarnych miast, na warunki mocno już zurbanizowanego Pogórza, można by rzec – oaza przyrody i harmonii krajobrazu. Chociaż potęgujący się z roku na roku proces przemian zmierzających do „ucywilizowania” kolejnych stojących na…
Read More