Szlaki i ścieżki turystyczne w obszarze gminy Lipnica Murowana

Krajobrazy Pogórza i Beskidów, to krajobrazy niezwykłej urody, splatają się w nich niekwestionowanej wartości zasoby przyrodnicze i kulturowe, urok przestrzennego ładu, kompozycje wzgórz, lasów, pól i wsi. Nad nimi panują enklawy ciszy i subtelny zapach niosącego się ponad wszystkim rześkiego powietrza. Współcześnie, walory te urastają do rangi najbardziej wartościowych bodźców leczących zmęczone ciało i umysł.
W tym wędrowaniu towarzyszyć nam będą przyrodnicze i kulturowe krajobrazy, przewijać się będą wątki historii i dzieje wyjęte z legend, nie powinno też zabraknąć wszystkich innych komponentów wyrażających piękno naszych ojcowizn. Właśnie ku takim celom prowadzą nasze szlaki i ścieżki.

Szlaki turystyki pieszej
Pierwszy szlak w rejonie Lipnic wyznakowany został tu w 1928 r. przez bocheńskich działaczy turystycznych. Był to szlak koloru niebieskiego przecinający z północy na południe Pogórze Wiśnickie. Wiedzie z Bochni do Rajbrotu (przez Lipnicę Górną).
Drugim, chronologicznie rzecz ujmując (rok 1955), wyznakowany został szlak zielony o przebiegu równoleżnikowym, poprowadzono go z Rajbrotu do Gromnika (przez Lipnicę Dolną). Podąża najwyższymi wzniesieniami Pogórza Wiśnickiego i Rożnowskiego.
Trzecim szlakiem wyznakowanym przez PTTK jest szlak czarny, powstał w 1991 r. Prowadzi z Lipnicy Murowanej przez Lipnicę Dolną, Iwkową do Rajbrotu, jego trasa przebiega lesistą doliną Piekarskiego Potoku, a dalej grzbietem Rogozowej do doliny Uszwicy. Punktem pośrednim na szlaku jest bacówka „Biały Jeleń” położona na zachodnich krańcach Iwkowej pod Rogozową.

Szlak narciarski
W 2009 r. pojawił się na terenie gminy szlak narciarski (dla turystyki narciarskiej) koloru zielonego (na pomarańczowym tle). Prowadzi z Nowego Wiśnicza przez Łomną, Lipnicę Górną, Lipnicę Murowaną, Lipnicę Dolną do Rajbrotu. Powrotna jego trasa do Wiśnicza przebiega przez Muchówkę, Królówkę i Olchawę.

Ścieżki przyrodnicze
Pierwszą z nich jest ścieżka przyrodniczo – turystyczna o nazwie „Kamienie Brodzińskiego”, prowadząca do pomnika przyrody „Kamienie Brodzińskiego”. Druga tego typu trasa o nazwie ścieżka przyrodnicza „Borówna – Chronów”, wiedzie z kolei do innego pomnika przyrody jakim są „Skałki Chronowskie”. Turyści powędrować też mogą w Lipnicy Górnej ścieżką przyrodniczą o nazwie: „Ogród przyszkolny – pomnik przyrody Kamienie Brodzińskiego”.

Od strzałki i znaku do krajoznawczego szlaku
Wraz z rozwojem zainteresowań uczestników ruchu turystycznego i środków lokomocji, szlaki turystyczne przybierały różnorodne formy i teraz niekoniecznie wyznaczają je kolorowe paski czy strzałki. Pojawiają się bowiem nowe trasy turystyczne jako umowne ciągi komunikacyjne, łączące określone punkty terenowe o jednorodnej tematyce. Takie szlaki wypełniają rozległą przestrzeń naszych zainteresowań, podpowiadają nam, w którą stronę skierować swe krajoznawcze oczekiwania. Do takiego szlaku można włączyć się w dowolnym miejscu i czasie. Szlakiem turystycznym w takim rozumieniu, staje się każda droga, lądowa, wodna czy powietrzna, która służyć będzie przemieszczaniu się w poszukiwaniu przeżyć krajoznawczych. Zamiast znaku wyznacznikiem drogi staje się temat podany na stosownej planszy.

Obiekty z listy Światowego Dziedzictwa UNESCO
Wśród kilkunastu obiektów objętych takim patronatem, znajduje się grupa 6-ciu drewnianych kościołów południowej Małopolski, stanowiąca swoisty szlak zabytków sakralnych. Jednym z nich jest lipnicki kościół z przełomu XIV i XV w. p.w. św. Leonarda. Kościół ten posiada status zabytku UNESCO, uzyskał go 5 lipca 2003 r.

Szlak Architektury Drewnianej Małopolski objęto nim zabytkowe obiekty w Rajbrocie – kościół p.w. NNMP z XVII w. i spichlerz z przełomu XVIII i XIX w., w Lipnicy Murowanej – drewniana zabudowa miasteczka z zachowanym układem urbanistycznym z czasów lokacji, a w Lipnicy Dolnej – kościół p.w. św. Leonarda z końca XV w. (patrz wyżej)

Małopolski Szlak Geoturystyczny, jego przesłaniem jest wędrowanie (jak to napisano w charakterystyce szlaku), „Od kamienia do kamienia”. W obszarze przebiegu przez teren gminy Lipnica Murowana, objęte zostały nim: ”Kamienie Brodzińskiego” – pomnik przyrody nieożywionej na Paprotnej – przystanek nr 41 oraz położony tuż za granicą z gminą Nowy Wiśnicz, rezerwat przyrody nieożywionej „Kamień Grzyb” na Bukowcu (420 m) – przystanek nr 42.

Małopolski Szlak Literacki, szlak upamiętnia postać Kazimierza Brodzińskiego, plansza tego szlaku znajduje się przy budynku dawnej szkoły trywialnej, do której w latach 1797 – 1800 poeta mieszkając w Lipnicy uczęszczał. Wiele wątków zawartych w twórczości Brodzińskiego odnosi się do czasów przebywania poety w Lipnicy i Rajbrocie.

Szlak Średniowiecznych Miasteczek Małopolski, zaprawdę, jest coś osobliwego w krajobrazie i klimacie małych miasteczek wyrosłych wśród gór i dolin podkarpackich, jednym z nich jest Lipnica Murowana. Zachowany od czasów średniowiecza układ urbanistyczny niegdysiejszego miasta, wypełniony jest osobliwą mocą płynącą z sanktuarium świętych, świętych z Lipnicy.

Szlak Świętego Szymona, w roku kanonizacji św. Szymona (2007 r.) wpisał się w sakralną przestrzeń Lipnic szlak prowadzący do miejsc przebywania św. rodaka. W ciągu szlaku wyznaczono 8 przystanków, każdy z nich ze stosowną planszą i zasobem historycznych treści, wśród których przewija się postać św. Szymona.

Szlak Świętych i Błogosławionych Diecezji Tarnowskiej, to stosunkowo niedawno utworzony szlak tematyczny, który zaistniał w Lipnicy Murowanej. Opracowany został przez O/PTTK w Tarnowie i wdrożony w lutym 2010 r. Plansza stojąca przy kościele św. Szymona informuje o świętych z Lipnicy: św. Szymon, św. Urszula Ledóchowska, bł. Maria Teresa Ledóchowska.

Szlaki historyczne
Kolejną grupą znakowanych szlaków stanowią szlaki historyczne, w tym przypadku walki zbrojnej z okupantem, Można je nazwać szlakami „Polski Walczącej”. Pierwszy z nich znajduje się w Rajbrocie, znaki tego szlaku prowadzą z przysiółka Kucek do pamiątkowego obelisku na Mułowcu w masywie Kobyły, po drodze znajduje się jeszcze cmentarz wojskowy z I wojny światowej. O podobnym charakterze jest też szlak wyznakowany z Lipnicy Dolnej na stoki Piekarskiej Góry, gdzie mieściła się leśna szkoła podchorążych w latach II wojny światowej. Na wierzchowinie Piekarskiej Góry wznosi się ponadto krzyż z innego okresu walk o niepodległość, jest to krzyż powstańców styczniowych. Celem szlaku jest właśnie prezentowanie tych obiektów.

Ostatnim ze szlaków, który pojawił się w przestrzeni naszej gminy, jest „Szlak węgierski”, dokumentuje on trasę niegdysiejszego szlaku handlowego prowadzącego z Krakowa na Węgry, a przebiegającego przez Lipnicę Murowaną.

… Niosą się owym traktem zapisane dzieje,
O orszakach królewskich i władzy ze świata.
A wiatr historii wciąż o tym wieje –
Zabłąkane prawdy z legendą przeplata.

Tekst i zdjęcia: Czesław Anioł

By Lipnica Murowana

Lipnica Murowana to ziemia świętych, zabytków i palm

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *