Archiwa: Przyroda - Lipnica Murowana

16 paź

Gmina Lipnica Murowana pod lodem

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Patrząc na współczesny krajobraz przyrodniczy północnej strefy Karpat, musimy się odnieść szczególnie do jego powstawania w okresie lodowcowym. Okres ten odcisnął bowiem w tej przestrzeni znaczące ślady i uwarunkował dalsze formowanie się jej zewnętrznego wizerunku. Powstaje lodowiec To już bardzo odległa historia jeśli mierzyć ją czasem, geolodzy nazywają ten okres czwartorzędem. Zapoczątkowany został około 1, 8 mln lat temu i trwa do dziś. W pierwszym jego okresie zwanym plejstocenem, klimat ziemski na półkuli północnej uległ znacznemu ochłodzeniu; co przy wysokiej ówczesnej wilgotności powietrza, a przez to obfitych opadów śniegu; uruchomiło proces powstania lądolodu na rozległą skalę. W północnej Skandynawii poczęły…

28 lip

Wokół nas – Krajobrazy przyrodnicze

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Wszystkie treści, historyczne, duchowe i materialne wytworzone przez człowieka, wypełniają określoną, wcześniejszą ziemską przestrzeń. Owa przestrzeń, to środowisko przyrodnicze ukształtowane z różnorodnych elementów, które tworząc go wpływają tym samym na procesy naszego bytowania. Powędrujmy przestrzenią naszych okolicznych krajobrazów, unaoczni to nam ich zasobność, a zarazem różnorodność środowisk rozciągniętych na tym stosunkowo niewielkim obszarze. * W przyjętym powszechnie podziale Polski na regiony geograficzne*, nasza gmina leży w obrębie trzech makroregionów (makroregion to duża jednostka regionalna) - Pogórze Zachodniobeskidzkie, Pogórze Środkowobeskidzkie oraz Beskidy Zachodnie. Pogórze Zachodniobeskidzkie w obszarze naszej gminy reprezentowane jest z kolei przez mezoregion (dzielą się na nie makroregiony). Jest…

29 gru

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (16)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Na Paprotnej – „Baszty wschodnie” W 5-tym odcinku tego cyklu poświęconym „Kamieniom Brodzińskiego”, wspomniałem o występowaniu na Paprotnej obok szczytowego gniazda skałek, także dwóch innych zgrupowań ostańców piaskowcowych. Te znajdują się po wschodniej stronie szczytu w sosnowym młodniku. Skałki wykształceniem form podobne są do grupy skałek „Kamieni Brodzińskiego, lecz są od nich mniejsze, zwłaszcza zespół drugi. Pierwsza grupa skałek, to dwie baszty o podłużnym kształcie oddzielone od siebie strukturalną szczeliną. Stropowe warstwy piaskowca tworzą system schodów utworzonych wskutek zróżnicowanego tempa zachodzących w ich obrębie procesów wietrzeniowych. Drugi zespół ostańców tworzy baszta, ambona oraz liczne małe występy tworzące niegdyś jednorodny ciąg…

20 gru

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (15)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislipLipnica Murowana, W skale, Wiśnicko-Lipnicki Park Krajobrazowy

„W skale”. (Na mapce zaznaczone jako 11) Brzegowe partie antykliny biegnącej z rejonu Bukowca (420 m) w kierunku wzgórza Lipczonka (356 m), wypełnia kompleks gruboławicowych piaskowców istebniańskich dolnych nakrytych płytką warstwą powłok zwietrzelinowych. Obrywy masywnych ławic piaskowca wystąpiły w strefie kontaktowej zróżnicowanych odpornościowo skał. Choć ilości wody spływające po ławicach piaskowca są tu niewielkie, to rozmiary dokonanych przeobrażeń najbliższego ich otoczenia są tu nieproporcjonalnie duże. Uroczysko w skale znajduje się na krawędzi wyniosłego grzbietu Działu Północnego w Lipnicy Górnej. Odsłaniające się stąd widoki ukazują nie tylko południową część Pogórza Wiśnickiego ale także układ przestrzenny wzniesień i obniżeń.. Palczasto schodzące po…

16 gru

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (14)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

„Kobyła”. (Na mapce zaznaczone jako 10) Ta wychodnia skalna nazywa się „Kobyła”, jest oryginalna w swej formie i znacznie odmienna od innych skał piaskowcowych „skalnego szlaku”. Podążając od Lipnicy Murowanej w kierunku Nowego Wiśnicza starodawnym traktem węgierskim, trzeba skręcić za kamienną kolumną z krzyżem w lewo, w polną drogę, tuż przed dwoma pierwszymi zabudowaniami rozpoczynającego się tu przysiółka Lipnicy Górnej Wymyślna. Droga zmierza w kierunku lasu, gdzie rozpoczyna się wypływ jednego z potoków – dopływu Potoku Górzańskiego. Całość leśno-skalnego uroczyska zlokalizowana jest w obszarze niszy źródliskowej początkujących tu potoków. Choć to ich górne odcinki, to wcięły się one głęboko w…

08 gru

Lipnica Murowana w objęciach W-LPK (13)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Skałki na Kramarzówce - Gdzie kramarze pieniądze liczyli. (Na mapce oznaczone jako 8) Wzgórze z podlaskimi skałkami sąsiaduje od zachodu ze znacznie rozleglejszym wzniesieniem choć tej samej wysokości (350 m), jest to Kramarzówka. Oba wzgórza dominują nad doliną Usznicy, a rozdziela je głęboka debrza. Do skałek na Kramarzówce najlepiej dojść od strony Porzecza kierując się na południe ku ścianie lasu, przekraczając uprzednio rzekę Uszwicę. Szczyt wzniesienia pokrywa grupa trzech brylastych baszt. Skałki są stosunkowo niewielkie, wysokość ich sięga od 0,8 do 1,2 m. Ułożenie skałek względem siebie i w przestrzeni szczytu, sugeruje istnienie tu pierwotnie większej formy skalnej, z której…

03 gru

Lipnica Murowana w objęciach W-LPK (12)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Skałki na Podlasiu. (Na mapce oznaczone jako 9) Do „Skałek na Podlasiu” najlepiej dotrzeć drogą którą biegnie czarny szlak turystyczny z Lipnicy Murowanej do Rajbrotu. Jest to zarazem trasa starego traktu węgierskiego na odcinku Lipnica Murowana – Iwkowa. Poniżej zwartej ściany lasu, z rozległym widokiem na Lipnice rozłożyło się kilka domostw wyznaczających południową rubież lipnickiego osadnictwa. Za ostatnim z domostw, po lewej stronie drogi, znajduje się mało widoczna (porastają ją krzewy i mchy) niewielka platforma, płyta piaskowca, daje ona początek pasa piaskowcowych wychodni grupy „ Skałek na Podlasiu”. Stąd skręcamy na zachód, w leśną mroczną drogę i podążamy nią około…

25 lis

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (11)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Skałki na Duchowej Górze. (Na mapce oznaczone jako 7) Wznosząca się nad Lipnicą Dolną Duchowa Góra (399 m) mieści na swym szczycie trzy grupy wychodni piaskowcowych. W najwyższym punkcie góry, wśród sosnowego lasu ulokowała się sporej wielkości ambona, wierzchnia warstwa wynurzającej się z podłoża ławicy piaskowcowo-zlepieńcowej. Ambona od strony wschodniej i południowo-zachodniej tworzy próg wysokości około 2 m, poniżej którego stok opada dość stromo. Długość skałki wynosi 8 m, a szerokość 2,5 m. Powierzchnia stropowa jest nieregularna, ze śladami powierzchniowych odłamów. Około 40 m od szczytu, na stoku południowo-zachodnim znajduje się kolejna wychodnia, ta wykształcona jest w postaci niewielkiej baszty…

13 lis

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (10)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislipSkałki U Hosaja, Wiśnicko-L

Skałki „U Hosaja” – pomnik przyrody nieożywionej. (Na mapce oznaczone jako 6) Na jednym z bocznych ramion Duchowej Góry, w pobliżu miejsca gdzie stał niegdyś w ciągu szlaku węgierskiego przydrożny zajazd, rozpostarła się malownicza grupa ostańców. Jest to niezmiernie ciekawy leśno – skalny zakątek, swoiste ustronie ciszy i krajobrazowego ładu. Obejmując skałki ochroną prawną w formie pomnika przyrody nieożywionej, nadano im miano „Skałki u Hosaja” (od nazwiska właściciela lasu). Piaskowcowe wychodnie tworzą tu grzędę skalną ciągnącą się na długości około 40 m ze wschodu na zachód. Grzęda składa się z pięciu zasadniczych skałek i kilku mniejszych występów usytuowanych na obrzeżu,…

08 lis

W objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (9)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Kamienie „Za Dworem”. (Na mapce oznaczone jako 5) Najbliżej Lipnicy Murowanej położona jest grupa wychodni piaskowcowych zwanych „Za dworem”. W pamięci najstarszych mieszkańców Lipnicy owe „kamienie”, znajdowały się w za Potokiem Piekarskim w dobrach Ledóchowskich, i stanowiły element parku leśnego – miejsca świątecznego wypoczynku dla tutejszych mieszkańców; podnosiły atrakcyjność tego miejsca. W tym rejonie wychodnie skalne występują w dwóch miejscach, bezpośrednio nad źródłem ujętym w formie studzienki, jest to forma progu i grzędy, oraz na zboczu Szubienicznej Góry (dawna nazwa Duchowej Góry), na wysokości kilku metrów nad korytem potoku. W tym drugim przypadku, to spora ściana skalna (dawny kamieniołom). Próg…

01 lis

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (8)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

„Skamieniały Dwór” na Kobylej Górze – pomnik przyrody nieożywionej “Skałki Chronowskie”. „Skałki Chronowskie” zwane też „Skamieniałym Dworem” są najbardziej na północ wysuniętą grupą wychodni piaskowcowych w obrębie W-LPK, zajmują wierzchowinowe partie Kobylej Góry (364 m) na terenie wsi Chronów (przy granicy z Borówną). Status prawny nadano skałkom 09.01.1997 r. ... Sterczą na szczycie skały ogromne, Erozji siłą ziemi wyrwane. Milczą w ukryciu o swoim bycie, Legendy z prawdą są w nich schowane. ... W wąskim pasie grzbietu Kobylej Góry ciągnie się od doliny potoku Borowianka pas wychodni piaskowcowych kończący się w partii szczytowej pokaźną grupą skałek gruboławicowego piaskowca warstw istebniańskich…

26 paź

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (7)

Lipnica Murowanalip1, Przyroda, wpislip

Kamień Grzyb na Bukowcu. Na terenie W- L.P.K. znajduje się jeden rezerwat przyrody, jest nim rezerwat przyrody nieożywionej (ochrona częściowa) „Kamień Grzyb”. Rezerwat położony jest na terenie wsi Połom Duży, w nadleśnictwie Żegocina na północno – zachodnim stoku wzgórza Bukowiec, na wysokości około 380 m npm. Rezerwat został ustanowiony dla ochrony oryginalnej formy geomorfologicznej wykształconej w postaci grzyba, a stanowiącą wychodnię gruboławicowego, gruboziarnistego piaskowca warstw istebniańskich dolnych płaszczowiny śląskiej. Ochroną objęty został ponadto rozciągający się wokół ostańca, fragment cienistego lasu bukowego Fagus silvatica z domieszką sosny i modrzewia, jest to typ kwaśnej buczyny niżowej. ... Kamiennego grzyba postać skamieniała wypełnia…

20 paź

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (6)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Trzy Skałki Kolejną grupą ostańców skalnych jest mało znany zespół wychodni piaskowcowych w zachodniej części masywu Paprotnej zwany „Trzy Skałki”. Znajdują się one tuż poza obrębem Wiśnicko-Lipnickiego Parku Narodowego, w Łąkcie Górnej. Ich wielkość, wykształcenie form, a także oryginalna mikro rzeźba skalnych ścian, czyni z nich niezmiernie interesującą grupę skałek. Warto, by one także stały się pomnikiem przyrody nieożywionej. Patrząc na stan niektórych skalnych zabytków w tym rejonie aż trudno uwierzyć, że „Trzech Skałek” nie dosięgła jeszcze ręka wandala. Jedynie wspinacze zaakcentowali tu swoją obecność pozostawiając ślady swej eksploracji. „Trzy Skałki” zajmują cypel wąskiego grzbietu wychodzącego w kierunku zachodnim z…

14 paź

Lipnica Murowana w objęciach Wiśnicko-Lipnickiego Parku Krajobrazowego (5)

Lipnica MurowanaPrzyroda, wpislip

Paprotna - góra osobliwa W południowych partiach W– LPK, tam gdzie schodzą się granice Rajbrotu, Lipnicy Górnej, Muchówki i Łąkty Górnej, wznosi się rozległy masyw Paprotnej zwany też Paprotną Górą. Góra ta wznosi się na wysokość 441 m npm, chociaż bardziej wyróżniającym się w krajobrazie i powszechnie uznawany za szczyt, jest jej niższy wierzchołek o wysokości 436 m. W rejonie tego szczytu występuje wiele większych i mniejszych wychodni piaskowca noszących wspólne miano - „Kamienie Brodzińskiego”. Jest to największa formacja skalna występującą w obszarze Wiśnicko – Lipnickiego Parku Krajobrazowego. Nie przypadkiem skały na Paprotnej nazwane zostało imieniem narodowego poety Kazimierza Brodzińskiego.…