Biografie lipnickie – Wesselini Franciszek (Ferenc Wesseleny´i de Hadad)

Franciszek Wesselini był dworzaninem (sekretarzem) króla Stefana Batorego, przybył do Polski w 1576 r. wraz z księciem Siedmiogrodu Báthorym Istvánem, który został powołany przez polskich możnowładców na króla Polski. Przyjął polskie obyczaje i herb (Leworyb). Jako wynagrodzenie za wierną służbę, otrzymał od króla (między innymi) dzierżawę lipnickiego starostwa niegrodowego. O tym wydarzeniu napisano:*

„… Za istotne i szczere i wielkie oddanie zarówno w chwilach dobrych, jak i złych sprawom swego władcy i za męstwo okazywane we wszelkich poczynaniach wojennych Batorego otrzymał od niego szereg dowodów wdzięczności, a jednym  z nich było nadanie na starostwo niegrodowe obejmującego miasteczko Lipnicę jako ośrodek nadany, dwie sąsiednie wsie: Lipnicę Górna i Lipnicę Dolną, Jadowniki-Sułków, Królówkę, Leszczynę i Rajbrot.”

W 1578 r. król zatwierdził prawo posiadania przez Franciszka Wesseleniego dóbr miasta Lipnicy z Rajbrotem i wsiami przynależnymi. Wesselini zarządzał starostwem lipnickim w latach 1578 – 88. Za jego czasów zorganizowano w obszarze dzierżawionych włości folwark, wprowadzając równocześnie specyficzne dla tej formy zasady gospodarowania. Zostały też ostatecznie wprowadzone powinności na rzecz właściciela płacone już nie pieniądzem, lecz świadczeniem w naturze, tzw. pańszczyzna. Nadmierne obciążenia pracą na rzecz dworu spowodowały nieposłuszeństwo podjęte przez chłopów z Lipnicy Dolnej i Górnej, których w tym proteście wspierali lipniccy mieszczanie. Wesselini nie zajmował się gospodarowaniem osobiście, w jego imieniu folwarkiem zarządzał podstarości, niejaki Stanisław Lutożerski.

Wesseliniemu przypisuje się (w każdym razie było to za jego starostwa), wzniesienie drewnianego kościoła, a raczej kaplicy na Przedmieściu Dolnym (na gruntach folwarku) p.w. św. Urszuli wraz z Towarzyszkami. Kościół ten przestał istnieć po 1730 r.

W 1583 r. Wesselini nabywa zamek w Dębnie koło Brzeska, po śmierci króla (1586) przebywa w nim już na stałe. Zamek za jego czasów stał się piękną renesansową rezydencją. Ferenc Wesseleny´i de Hadad zmarł w roku 1594 r.

* Akt tego nadania znajduje się w prywatnych zbiorach Tomasza Niewodniczańskiego

Opracowanie: Czesław Anioł

By Lipnica Murowana

Lipnica Murowana to ziemia świętych, zabytków i palm

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *